Xác định Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành nhiều cơ chế hỗ trợ, tiếp sức các địa phương thực hiện các tiêu chí. Trong đó, việc hỗ trợ tiền và xi măng được xem là một trong những động lực quan trọng, cùng với các nguồn lực tại chỗ và sự góp công, góp của của nhân để từng bước làm hay đổi bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang, giàu đẹp.

Theo thống kê, trong giai đoạn 2022-2023, từ nguồn vốn đầu tư phát triển của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) của Trung ương là 409,6 tỷ đồng; vốn hỗ trợ theo cơ chế, chính sách của tỉnh là 296,4 tỷ đồng và 149.080 tấn xi măng, các địa phương trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã lồng ghép nguồn lực từ các chương trình, dự án và sự ủng hộ, đóng góp của của nhân dân, doanh nghiệp để xây dựng, cải tạo, nâng cấp trên 296km đường giao thông nông thôn; 83,75km kênh mương các loại và 72 công trình thủy lợi; 85 trạm biến áp, 296km đường dây trung áp, hạ áp; 844 công trình trường học, phòng học, phòng chức năng và công trình phụ trợ; 54 nhà văn hóa và khu thể thao xã, 325 nhà văn hóa và khu thể thao xóm; 15 chợ; 1 trung tâm y tế huyện và 10 trạm y tế xã; 11 đài truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông; 37 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung…

Định Hóa là mộng trong những địa phương được nhận các nguồn lực tiếp sức và đạt kết quả vượt bậc trong thực hiện Chương trình xây dựng NTM. Từ một địa phương có xuất phát điểm thấp, đến cuối năm 2023, toàn bộ các xã trong huyện đã cơ bản hoàn thành các tiêu NTM; thị trấn Chợ Chu đạt 9/9 tiêu chí của đô thị văn minh. Ông Nguyễn Minh Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Hóa nhấn mạnh: Cùng với sự tổ lực của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng góp sức của các tầng lớp nhân dân và các doanh nghiệp, các nguồn lực hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh đóng vai trò rất quan trọng để huyện “về đích” NTM đúng theo kế hoạch.  

Tuyến đường hoa khang trang tại xã Kha Sơn (Phú Bình)

Sử dụng hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ của cấp trên, Định Hóa đã tập trung phát triển hệ thống hạ tầng nông thôn, nhất là các tuyến đường giao thông, kênh mương nội đồng phục vụ sản xuất; hệ thống điện, cơ sở vật chất văn hóa, các trường học, trạm y tế… Đến nay, huyện có 91% chiều dài các tuyến đường nông thôn trên địa bàn được bê tông, nhựa hóa; 100% các tuyến đường liên xã được nhựa hóa, đổ bê tông; 317km chiều dài các tuyến đường trục xóm được đổ bê tông, đạt 95%. Đối với tiêu chí thủy lợi, toàn huyện có 213 công trình thủy lợi, trong đó 180 công trình do huyện quản lý. Từ năm 2011 tới nay, cơ quan chức năng đã đầu tư xây dựng, nâng cấp 15 hồ chứa nước, 58 đập dâng, 13 trạm bơm và kiên cố hóa 158km kênh mương, đảm bảo chủ động nước tưới, tiêu cho 80% diện tích đất nông nghiệp. Bên cạnh đó, các đơn vị, doanh nghiệp đã tích cực hỗ trợ huyện về vốn và xi măng để cải tạo, nâng cấp các công trình thiết chế văn hóa ở cơ sở, hỗ trợ người dân xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Theo Đề án xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thái Nguyên phấn đấu đến hết năm 2025 có 97% số xã trở lên đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; 7 đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và đạt chuẩn NTM; phấn đấu có 1 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao vào năm 2025. Hiện, huyện Phú Lương đang phấn đấu đấu về đích NTM trong năm 2024; 2 huyện là Phú Bình và Đại Từ đăng ký phấn đấu đạt huyện NTM nâng cao giai đoạn 2024-2025. 

Để tiếp thêm động lực để các địa phương hoàn thành mục tiêu NTM, tháng 9-2024, HĐND tỉnh đã thông qua nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung cơ chế hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh. Trước đó, ngày 10/12/2021, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 19/2021/NQ-HĐND về cơ chế hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh, trong đó quy định chính sách hỗ trợ tiền và xi măng cho các xã để đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, huyện đăng ký đạt chuẩn NTM.

Theo đó, nghị quyết quy định hỗ trợ cho huyện trong năm đăng ký đạt chuẩn NTM nâng cao là 10 tỷ đồng và 10.000 tấn xi măng. Các địa phương được áp ụng hỗ trợ là xã chưa đạt chuẩn NTM; xã đăng ký đạt chuẩn NTM; xã được công nhận đạt chuẩn NTM; xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM giai đoạn 2014-2016 để hoàn thiện tiêu chí theo quy định hiện hành; xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2016-2020 chưa được hỗ trợ của tỉnh. Đối với cấp huyện là các địa phương đăng ký đạt chuẩn NTM, nông thôn NTM. Hằng năm, các huyện căn cứ vào nhu cầu, tình hình thực hiện xây dựng kết cấu hạ tầng NTM tại địa phương để chủ động quyết định phân bổ xi măng cho phù hợp, đảm bảo đúng quy định hiện hành.

Theo kết quả rà soát đến giữa năm 2024, Phú Bình đã đạt 32/38 chỉ tiêu và Đại Từ đạt 29/38 chỉ tiêu của huyện NTM nâng cao. Việc HDND tỉnh ban hành nghị quyết sửa đổi, bổ sung cơ chế hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng xây dựng NTM có ý nghĩa rất quan trọng, giúp tiếp thêm động lực để các địa phương đẩy mạnh xây dựng NTM, từng bước thay đổi diện mạo các vùng nông thôn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.

Bài và ảnh: Việt Dũng

(Báo Thái Nguyên)