Trong những năm gần đây, xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, đã đạt được nhiều kết quả tích cực từ các chương trình hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo. Những thành công này phản ánh nỗ lực không ngừng của chính quyền và người dân trong công tác giảm nghèo bền vững.

Tranh thủ thời gian đầu mỗi khóm măng Lục Trúc chưa lan ra diện tích rộng, anh Đỗ Văn Đằng xóm Mỏ Đinh trồng xem canh các cây ngắn ngày như ngô, rau cải ăn lá để tận dụng đất trống.

Gần đây, các dự án như trồng măng Lục Trúc, nuôi trâu sinh sản, cải tạo và nâng cao chất lượng cây chè đã mang lại sinh kế bền vững, tạo nền tảng phát triển kinh tế cho các gia đình tham gia. Đây là các mô hình tiêu biểu của chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về giảm nghèo bền vững tại xã Tràng Xá trong thời gian qua.

Để các mô hình sinh kế này đạt được kết quả như mong đợi, ngay sau khi nhận được hướng dẫn của cấp trên, UBND xã Tràng Xá đã tiến hành rà soát nhu cầu của người dân, từ đó xây dựng và triển khai các dự án đa dạng hóa sinh kế. Trong đó, dự án trồng Lục Trúc lấy măng được xem là một trong những mô hình sinh kế bền vững được đông đảo người dân hưởng ứng.

Năm 2023, 21 hộ gia đình thuộc diện nghèo và cận nghèo tại 9 xóm của xã đã tham gia dự án trồng măng Lục Trúc. Để hỗ trợ người dân, tổ sản xuất cộng đồng được thành lập với 23 hộ, bao gồm  trưởng xóm và 1 hộ sản xuất kinh doanh giỏi làm nòng cốt. Dự án đã phân phát 2.310 cây giống cùng các vật tư cần thiết gồm phân bón và vôi bột, giúp các hộ dân có khởi đầu thuận lợi trên diện tích 3 ha trồng măng.

Gia đình anh Đỗ Văn Đằng, xóm Mỏ Đinh, là một trong những hộ đầu tiên nhận hỗ trợ từ dự án. Trước đây, thu nhập của anh chủ yếu dựa vào công việc thời vụ không ổn định. Tuy nhiên, sau khi tham gia dự án, với sự hỗ trợ về giống cây, phân bón và kỹ thuật, vườn măng của gia đình anh đã chuẩn bị cho thu hoạch. Anh Đằng chia sẻ: “Trước đây, tôi không nghĩ đất của mình lại phù hợp để trồng măng đến vậy. Tôi cũng đã trải qua vài lần thay thế các loại cây ăn quả mà chưa có kết quả. Sau khi tìm hiểu, tôi thấy trồng măng Lục trúc không chỉ mang lại thu nhập ổn định  ít tốn công chăm sóc hơn so với các loại cây khác nên đã mạnh dạn đăng ký tham gia dự án. Tôi hy vọng trong thời gian tới, vườn măng này sẽ giúp gia đình tôi cải thiện kinh tế.”

Trưởng xóm Mỏ Đinh, anh Nguyễn Quốc Dũng, cho biết: “Hiện toàn xóm có 153 hộ, trong đó có 20 hộ nghèo và 22 hộ cận nghèo. Nhờ các dự án giảm nghèo, mỗi năm xóm Mỏ Đinh có từ 3 đến 4 hộ thoát nghèo. Mô hình trồng măng của anh Đằng đang tạo động lực để các hộ dân khác học tập và nhân rộng”.

Không chỉ có dự án trồng măng, xã Tràng Xá còn triển khai dự án nuôi trâu sinh sản. Đây là một mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện tự nhiên của vùng núi, nơi có đồng cỏ rộng lớn, thuận lợi cho chăn nuôi.

Gia đình chị Lý Thị Dũng, xóm Chòi Hồng, là một trong những hộ nghèo được hỗ trợ từ dự án nuôi trâu sinh sản. Được nhận con giống và tập huấn kỹ thuật chăm sóc trâu cũng như trồng cỏ, chị Dũng chia sẻ: “Con trâu trị giá hơn 23 triệu đồng mà gia đình tôi được nhận rất khỏe mạnh, đang chuẩn bị bước vào chu kỳ sinh sản. Đây là tài sản lớn và cũng hứa hẹn mang lại nguồn thu nhập bền vững cho gia đình nên chúng tôi chăm sóc nó rất cẩn thận”.

Tương tự, gia đình anh Lê Văn Thân ở xóm Thắng Lợi cũng được hỗ trợ tham gia dự án nuôi trâu. Anh Thân cho biết: “Tôi đã được hướng dẫn cách chăm sóc trâu từ việc chọn thức ăn đến phòng bệnh. Nhờ dự án, gia đình tôi đã có thêm kiến thức và hy vọng con trâu sẽ là tiền để giúp chúng tôi phát triển kinh tế”. Dự án nuôi trâu sinh sản đã mang lại hy vọng và sự lạc quan cho nhiều hộ dân, giúp họ có sinh kế và mở ra cơ hội cải thiện đời sống trong tương lai.

Bên cạnh trồng măng Lục trúc và nuôi trâu sinh sản, xã Tràng Xá còn triển khai dự án cải tạo và nâng cao chất lượng cây chè. Đây là một trong những mô hình quan trọng, giúp nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Dự án được thực hiện trên diện tích 6,5 ha tại hai xóm Đồng Ruộng và Tân Thành với 20 hộ tham gia. Các hộ dân đã nhận được 9.750 kg phân bón hữu cơ và 1.950 kg phân đạm để cải tạo đất và nâng cao năng suất cây chè.

Ông Nông Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND xã Tràng Xá, nhấn mạnh: “Các dự án sản xuất cộng đồng đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 tại xã Tràng Xá không chỉ là những giải pháp ngắn hạn  mang lại hiệu quả bền vững cho bà con. Chúng tôi luôn chú trọng hỗ trợ kỹ thuật và giám sát chặt chẽ để các hộ tham gia đạt được kết quả tốt nhất.”

Qua quá trình triển khai, tỷ lệ sống của cây măng Lục Trúc và sức khỏe của trâu tại các hộ tham gia đều đạt mức cao. Các hộ dân không chỉ nhận được hỗ trợ về vật tư  có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc và sản xuất, tạo nên tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Với sự đồng hành và hỗ trợ từ chính quyền địa phương, người dân xã Tràng Xá đã có thêm niềm tin vào các mô hình sinh kế mới. Nhờ các dự án giảm nghèo bền vững, nhiều hộ gia đình không chỉ thoát nghèo  hướng tới phát triển kinh tế dài hạn.

Công tác giảm nghèo tại Tràng Xá đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Các mô hình như trồng măng Lục Trúc, nuôi trâu sinh sản và cải tạo chất lượng cây chè góp phần cải thiện đời sống của người dân, đồng thời mở ra những triển vọng mới cho kinh tế địa phương.

Trong tương lai, với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân, các mô hình này hứa hẹn tiếp tục phát triển và mở rộng, mang lại cơ hội mới cho các hộ dân nghèo tại Tràng Xá nói riêng và huyện Võ Nhai nói chung.

Bài và ảnh: Kim Ngân

Tạp chí Văn nghệ Thái Nguyên