Xã Tân Cương, thành phố Thái Nguyên, cách trung tâm thành phố 11km về phía Tây, nổi tiếng với những đồi chè xanh mướt và hương chè thơm ngát được mệnh danh “Đệ nhất danh trà”. Với diện tích tự nhiên hơn 14,7 km², xã có hơn 6.000 nhân khẩu và khoảng 68% dân số trong độ tuổi lao động làm nông nghiệp, đặc biệt là từ cây chè. Chính từ cây chè, cuộc sống của người dân Tân Cương không chỉ phát triển về kinh tế mà còn mở ra hướng đi mới cho địa phương trong xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu.

Cây chè đang mang lại đời sống ấm no cho người dân ở Tân Cương

Từ những nỗ lực tập thể

Từ năm 2015, xã Tân Cương đã được UBND tỉnh Thái Nguyên công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, đánh dấu một bước tiến mới trong việc nâng cao đời sống người dân. Không dừng lại ở đó, với sự đoàn kết, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, xã tiếp tục đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào năm 2021 và trở thành xã đầu tiên trên địa bàn thành phố Thái Nguyên được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2022.

Để đạt được thành tựu này, không thể không kể đến sự lãnh đạo quyết liệt của Đảng ủy, sự chỉ đạo chặt chẽ từ UBND xã, cùng với sự đồng hành của các tổ chức chính trị - xã hội. Uỷ ban MTTQ xã Tân Cương đã đóng vai trò chủ lực trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất chè, giúp bà con nơi đây không chỉ giữ vững giá trị truyền thống mà còn vươn lên làm giàu, phát triển kinh tế.

Thực hiện Bộ tiêu chí Quốc gia xã nông thôn mới, xã nông thôn mới nâng cao, xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2022-2025, xã Tân Cương đã lựa chọn, xây dựng và thực hiện: Tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu trong lĩnh vực nổi trội về Sản xuất mang giá trị đặc trưng của địa phương.

Nhắc đến Tân Cương, không thể không nhắc đến cây chè, sản phẩm đã trở thành thương hiệu nổi tiếng của xã suốt hàng trăm năm qua. Chè Tân Cương đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, giúp nâng tầm giá trị và thương hiệu. Trong những năm gần đây, sản phẩm chè của xã liên tục nằm trong Top 100 quà tặng nổi bật của Việt Nam do Hội Kỷ lục gia Việt Nam bình chọn. Sự phát triển của nghề chè tại Tân Cương không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn góp phần gìn giữ giá trị văn hóa, truyền thống của địa phương.

Năm 2023, thêm một dấu mốc quan trọng nữa khi “Tri thức trồng, chế biến chè Tân Cương” được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là niềm tự hào lớn lao của người dân Tân Cương, minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống.

Sự thành công của Tân Cương trong hành trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu không thể không kể đến vai trò của khoa học kỹ thuật trong sản xuất chè. Từ việc sử dụng hệ thống tưới tự động, máy sao chè bằng điện, gas, đến việc đóng gói chè tự động và sử dụng công nghệ hút chân không, mọi quy trình đều được nâng cấp để đảm bảo sản phẩm chè đạt tiêu chuẩn cao nhất về chất lượng.

Bên cạnh đó, ứng dụng chuyển đổi số cũng đã được triển khai mạnh mẽ trong việc quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Người dân Tân Cương đã tận dụng các nền tảng mạng xã hội, phương tiện thông tin đại chúng để giới thiệu sản phẩm chè đến đông đảo người tiêu dùng, góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị thương hiệu.

Bà Nguyễn Thị Hồng, người có kinh nghiệm làm chè lâu năm ở Tân Cương bộc bạch: Trước đây, việc trồng và chăm sóc chè hoàn toàn dựa vào sức lao động của con người. Nhưng từ khi chúng tôi được hướng dẫn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, như sử dụng hệ thống tưới tự động và máy sao chè, mọi thứ trở nên dễ dàng hơn nhiều. Không chỉ giảm công sức lao động, năng suất và chất lượng chè cũng được cải thiện đáng kể. Đặc biệt là việc sử dụng công nghệ hút chân không để bảo quản chè giúp sản phẩm giữ được hương thơm và ngon lâu hơn."

Đến nay trên địa bàn xã Tân Cương có 12 HTX, trong đó nhiều HTX đã chú trọng kết hợp giữa sản xuất và phát triển mô hình du lịch cộng đồng.

Nhờ vậy, đến nay trên địa bàn xã Tân Cương có 12 hợp tác xã (HTX) chè, một số HTX có hợp đồng liên kết theo chuỗi giá trị ổn định, đảm bảo liên kết chặt chẽ giữa người nông dân với hợp tác xã và khách hàng. Đa số hộ dân sản xuất chè trên địa bàn xã đều tham gia liên kết sản xuất, kinh doanh chè với các HTX, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn xã; tạo chuỗi liên kết sản xuất ổn định. Có 5 HTX sản xuất chế biến kinh doanh chè có sản phẩm chè được đánh giá, xếp hạng từ 3 sao đến 5 sao.

Ông Nguyễn Thanh Dương, Giám đốc HTX chè Trung du Tân Cương cho biết: Sự liên kết giữa nông dân với các HTX đã tạo ra chuỗi sản xuất ổn định. Chúng tôi hỗ trợ bà con trong việc tiêu thụ sản phẩm, từ đó giúp họ yên tâm sản xuất. Bên cạnh đó, HTX còn đảm bảo sản phẩm chè đạt các tiêu chuẩn về chất lượng, tạo dựng niềm tin với khách hàng và mở rộng thị trường tiêu thụ. Chính nhờ mô hình liên kết này mà đời sống của người dân Tân Cương ngày càng phát triển bền vững."

Hiện, trên địa bà xã Tân Cương có tổng số 11 sản phẩm chè được xếp hạng, trong đó có 10 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 4 sao; 1 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 5 sao.

Phát triển du lịch cộng đồng - Hướng đi mới tiềm năng

Không chỉ phát triển từ cây chè, Tân Cương còn đang chuyển mình sang phát triển du lịch cộng đồng. Trên địa bàn xã hiện có Liên hiệp HTX du lịch cộng đồng, bao gồm 4 HTX thành viên. Đây là mô hình kinh tế nông thôn mới, kết hợp giữa giá trị văn hóa và du lịch, tạo ra hướng đi bền vững cho tương lai. Qua đó, Tân Cương dần dịch chuyển từ mô hình kinh tế thuần nông sang mô hình kinh tế tích hợp giữa nông nghiệp - dịch vụ - thương mại.

Bà Đào Thanh Hảo, Giám đốc HTX Chè Hảo Đạt, thành viên của Liên hiệp HTX du ịch cộng đồng xã Tân Cương chia sẻ: Làm du lịch cộng đồng là một cách để chúng tôi vừa bảo tồn văn hóa địa phương, vừa phát triển kinh tế từ cây chè. Khách du lịch đến với Tân Cương không chỉ thưởng thức chè mà còn được trải nghiệm quy trình sản xuất chè truyền thống, tham gia vào cuộc sống của người dân. Điều này đã tạo nên một sức hấp dẫn mới không chỉ với người dân trong và ngoài tỉnh mà còn đặc biệt thu hút với khách quốc tế.

Mô hình sao chè thủ công của HTX chè Hảo Đạt nhằm phục vụ khách du lịch trong và ngoài nước

Mô hình du lịch cộng đồng không chỉ thúc đẩy kinh tế mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Tân Cương và thương hiệu chè của địa phương đến bạn bè trong nước và quốc tế. Điều này đã giúp Tân Cương trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Thái Nguyên, đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm chè, góp phần phát triển bền vững cho địa phương.

Hành trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu của Tân Cương là kết quả của sự lãnh đạo đúng đắn, sự đồng lòng của người dân và việc áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Những bài học quý báu từ Tân Cương không chỉ là tấm gương cho các địa phương khác mà còn là động lực để xã tiếp tục phát triển trong tương lai.

Trong thời gian tới, Tân Cương sẽ tiếp tục bám sát sự lãnh đạo của Đảng ủy xã, phát huy vai trò của Uỷ ban MTTQ trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân đóng góp xây dựng xã nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu. Với những thành tựu đã đạt được, Tân Cương đang hướng tới một tương lai tươi sáng hơn, nơi cây chè tiếp tục là “linh hồn” của sự phát triển, và để xã trở thành điểm đến không thể thiếu của du khách khi đến với Thái Nguyên./.

Bài và ảnh: Kim Ngân

(Tạp chí Văn nghệ Thái Nguyên)