Với diện tích 360ha chè, Minh Lập là xã có diện tích chè lớn thứ 3 của huyện Đồng Hỷ (sau xã Văn Hán và Khe Mo). Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm cho cây chè, những năm qua, xã Minh Lập luôn khuyến khích người dân đưa khoa học kỹ thuật vào canh tác, trồng các giống chè lai, nhân rộng diện tích chè sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP...

Ông Vũ Văn Mác, Bí thư Đảng ủy, kiêm Chủ tịch UBND xã Minh Lập cho biết: Xã có 7 xóm thì tất cả các xóm đều có đất trồng chè với tổng diện tích là 360 ha, trong đó có 326ha chè kinh doanh. Điều phấn khởi hơn nữa là bà con nhân dân đã biết quan tâm, tập trung đầu tư và khai thác giá trị chè vụ Đông. Hiện diện tích chè vụ Đông cho thu hoạch của xã là 260 ha. Để có được kết quả này, những năm qua xã đã tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.

Nhiều hộ trồng chè trong xã Minh Lập lắp đặt hệ thống tưới tự động, tưới nước tiết kiệm, giúp cây chè sinh trưởng tốt trong vụ Đông.

Cụ thể, hằng năm, xã Minh Lập đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi các diện tích chè già cỗi sang trồng các loại giống mới có năng suất, chất lượng cao; quan tâm, chủ động đầu tư máy móc, hệ thống van tưới tự động... Qua đó, từ năm 2020 đến nay, người dân đã trồng mới, trồng thay thế được 50,4 ha chè lai, nâng tổng diện tích chè lai hiện là 270ha. Toàn xã có 220 ha chè đã được lắp thiết bị phun tưới tự động (tăng  180ha với năm 2020), góp phần đảm bảo cung ứng đủ nước dưỡng cho cây chè trong vụ Đông.

Bà Lăng Thị Lạng, xóm Bình Minh là một trong những hộ dân đã chủ động đầu tư hệ thống tưới tự động chia sẻ: Tôi bỏ ra 8 triệu đồng để lắp hệ thống tưới tự động, tưới tiết kiệm cho có 3 sào chè lai LDP1 của gia đình, đổi lại, tôi tiết kiệm thời gian, công sức và chủ động nước tưới cho chè vụ Đông. Mỗi lứa chè vụ Đông tôi thu về vài triệu đồng.

Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, để hỗ trợ người dân, chính quyền xã cũng phối hợp với ngành chức năng của tỉnh và huyện tổ chức các lớp tập huấn kiến thức về trồng, chăm sóc, chế biến chè theo tiêu chuẩn VietGAP; phân công cán bộ hướng dẫn người dân thủ tục thành lập hợp tác xã (HTX), làm hồ sơ tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ của Nhà nước về cây giống, kỹ thuật; quy hoạch vùng chè, đồi chè đẹp định hướng phát triển du lịch... Nhờ đó mà hiện nay, xã có 80ha chè được công nhận VietGap (tăng 61ha so với năm 2020); có 9 hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác về chè, trong đó 3 HTX chè Minh Đeng, Nguyên Việt và Sáo Thịnh đã được cấp mã số vùng trồng với diện tích 15ha. Tham gia Chương trình OCOP, tính hết năm 2023, xã có 4 sản phẩm được công nhận 3 sao, 4 sản phẩm được công nhận 4 sao.

Đơn cử như HTX chè Nguyên Việt đã có 4 lượt sản phẩm đạt 4 sao và 2 sản phẩm đạt 3 sao OCOP, là một trong những HTX hoạt động có hiệu quả tại địa phương. Được thành lập từ năm 2011 có 7 thành viên với 5ha, đến nay HTX đã tăng lên 31 thành viên và thêm 32 hộ liên kết với tổng diện tích 50 ha chè, trong đó 12ha chè đã được công nhận VietGAP và 8,3ha chè được cấp mã số vùng trồng. Để có được kết quả này, theo bà Uông Thị Lan, Giám đốc HTX: Những năm qua, HTX đã đầu tư hàng trăm triệu đồng nâng cấp máy móc, thiết bị sản xuất phục vụ chế biến, đóng gói như máy ủ hương, máy hút chân không, máy đóng gói tự động, hệ thống máy vò, máy sao chè, hệ thống tưới tự động. Hiện nay, HTX cũng đang đầu tư trên 500 triệu đồng để mở rộng nhà xưởng từ 400m2 ban đầu lên trên 700m2.

HTX chè Nguyên Việt (xóm Cà Phê) đầu tư nhiều máy móc hiện đại góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè

Từ sự cố gắng của mỗi cá nhân, đơn vị làm chè cùng chính quyền địa phương mà sản lượng chè búp tươi của xã Minh Lập đều tăng qua các năm, năm 2022 thu được 3.768 tấn (đạt 98,8% mục tiêu nghị quyết Đảng bộ xã giai đoạn 2020-2025); năm 2023 đạt 3.837 tấn (đạt 100% kế hoạch năm). Giá chè búp khô loại bình dân tại địa phương giữ ổn định ở mức 200-300.000 đồng/kg; ngoài ra cũng có dòng sản phẩm bán với giá hàng triệu đồng/kg. Qua đó góp phần đưa mức thu nhập bình quân người dân trong xã hiện đạt trên 60 triệu đồng/người/năm (tăng 5 triệu đồng so với năm 2021).

Nói về định hướng nâng cao giá trị chè Minh Lập trong thời gian tới, ông Vũ Văn Mác cho biết thêm: Cùng với việc tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp đã nêu trên, chúng tôi đang nỗ lực phát triển cây chè gắn với du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm. Hiện chúng tôi đã vận động thành công người dân hiến trên 1.500m2 đất, mở rộng đường vòng quanh nương chè đẹp. Chúng tôi sẽ tiếp tục huy động nguồn xã hội hóa để đổ bê tông tuyến đường này, trồng hoa, tạo tiểu cảnh; tập huấn kiến thức làm du lịch cho người dân./.

Bài và ảnh: Ánh Ngọc

Báo Thái Nguyên